Οι αρχιτεκτονικές ιδέες για την βόρεια είσοδο της Πάτρας

Τελεφερίκ κατά μήκος του ποταμού Μειλίχου, υπογειοποίηση της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών – Πατρών στην είσοδο της Πάτρας, ανάδειξη της Ρωμαϊκής Γέφυρας και αξιοποίηση της βίλλας Φέγγου είναι ορισμένες μόνο από τις αρχιτεκτονικές ιδέες – προτάσεις που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της «Μελέτης ενοποίησης σημείων ενδιαφέροντος και ανάπλασης της περιοχής πέριξ του Αρχαιολογικού Μουσείου Πατρών» και οι οποίες θα τεθούν σε δημόσια διαβούλευση.

Στο σύνολό τους οι προτάσεις περιλαμβάνουν ιδέες για την αναδιαμόρφωση μιας ολόκληρης περιοχής, όπου προβλέπονται μεταξύ άλλων ελεύθεροι χώροι, πλατεία, ανοικτός συναυλιακός χώρος, Βοτανικός Κήπος, γήπεδα για αθλοπαιδιές, ενίσχυση του πρασίνου, αναδιαμόρφωση εισόδων σχολείων, πεζοδρομημένα τμήματα και δίκτυα ποδηλατοδρόμων.

Την εκδήλωση παρουσίασης των αρχιτεκτονικών ιδεών, που φιλοξενήθηκε το πρωί της Δευτέρας 18 Μαρτίου 2019 στον πολυχώρο «Ρουαγιάλ», συντόνισε ο Διευθυντής του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Χρήστος Τζομάκας.

Το σύνολο των ιδεών θ’ αναρτηθεί το επόμενο διάστημα στο Διαδίκτυο, ώστε να ξεκινήσει και η ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση. Οι δε παρατηρήσεις και τα σχόλια των πολιτών και των φορέων θα κωδικοποιηθούν και θ’ αξιολογηθούν από ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων που ήδη συγκροτεί η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.

Παράλληλα, ο Περιφερειάρχης Απόστολος Κατσιφάρας, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, πρόκειται να συναντηθεί με φορείς, συλλόγους και οργανώσεις των περιοχών παρέμβασης και να τους ενημερώσει σχετικά.

Το περιεχόμενο των προτάσεων για το Περιαστικό Πάρκο της Πάτρας

Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας Απόστολο Κατσιφάρα στην ομάδα μελέτης που απαρτίζεται από τον αρχιτέκτονα μηχανικό Δημήτριο – Ίφιτο Ζησιμόπουλο, και τις φοιτήτριες αρχιτεκτονικής Ευαγγελία Βουκελάτου, Κωνσταντίνα Κουτούλα, Ανδρομάχη Ροδοπούλου και την εξωτερική συνεργάτη αρχιτέκτονα – μηχανικό Αναστασία Καντιδάκη.

Η πρόταση επιχειρεί να παραγάγει ένα νέο παράδειγμα δημόσιου χώρου, στο οποίο συνδυάζονται η Φύση, η Γνώση και ο Πολιτισμός, συνθέτοντας ένα ζωντανό αστικό περιβάλλον και ένα νέο κέντρο για τη Βόρεια Πάτρα.

Η κεντρική ιδέα για την αρχιτεκτονική των παρεμβάσεων ξεκινά από την αναφορά στο γραμμικό πρανές που διαχωρίζει Άνω και Κάτω Πόλη του Ιστορικού Κέντρου της Πάτρας και τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί διαχρονικά ως σύνθετο περιβάλλον, όπου φυσικό και τεχνητό έδαφος συνυπάρχουν σε ενιαίες αστικές δομές – ως πρότυπο αλληλεπίδρασης ανάμεσα στις αστικές ανάγκες και το ανάγλυφο.

Συνολικά η πρόταση σχηματίζει ένα πολύπλοκο δίκτυο δημόσιων χώρων, δημόσιων κτιρίων και αστικών υποδομών.

Το δεύτερο βραβείο απένειμε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βασίλης Αϊβαλής στην ομάδα μελέτης που αποτέλεσαν οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Αγάπη Πρωΐμου, Ελευθέριος Μιχαλούτσος, Αλεξάνδρα Στράτου, η φοιτήτρια αρχιτεκτονικής Μαρία – Κωνσταντίνα Παπαδέα και ο φοιτητής αρχιτεκτονικής Λάζαρος Κολαξής.

Η Νέα Εθνική Οδός Αθηνών – Πατρών είναι ο κύριος δρόμος μεγάλης κλίμακας και σημασίας που σήμερα διασχίζει την περιοχή μελέτης και την χωρίζει σε δύο περιοχές. Παρατηρείται ένας κατακερματισμός μεταξύ κενού ελεύθερου χώρου και κτισμένου περιβάλλοντος. Η πρόταση θέλει να μετατρέψει ένα κενό χώρο σε ενεργό πεδίο.

Ο δρόμος βυθίζεται εκεί όπου συναντάει τη μεγαλύτερη επιφάνεια της περιοχής μελέτης, και μια αστική πλατεία μεταξύ του Αρχαιολογικού Μουσείου και του Ινστιτούτου Φυτών γεφυρώνει το κενό τοπίο εκατέρωθεν αυτού. Ένας υπόγειος κυκλοφοριακός κόμβος συνδέει το πάρκο, το Μουσείο και το Ινστιτούτο με την πόλη και το εθνικό δίκτυο. Τα σημεία ενδιαφέροντος ενώνονται με επιφάνειες διαφορετικών χαρακτήρων που ευνοούν διαφορετικές προγραμματικές δραστηριότητες.

Προβλέπονται μεταξύ άλλων δίκτυο ποδηλατοδρόμου, πεζογέφυρα, αγορά, βοτανικός κήπος και στέγαστρο. Ένα νέο κέντρο ενεργοποιείται στα όρια της ιστορικής πόλης με την επέκτασή της.

Το τρίτο βραβείο απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Αχαΐας Πλάτωνα Μαρλαφέκα  στην ομάδα μελέτης που απαρτίζεται από τους αρχιτέκτονες μηχανικούς Σπυρίδωνα Μαρτίνη και Πρόδρομο Μηχαηλίδη.

Η προτεινόμενη ανάπλαση έχει πέντε βασικούς άξονες: Πόλη, Δραστηριότητες – Αναψυχή – Αθλητισμός, Πράσινο, Ιστορία – Μνήμη – Πολιτισμός και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Οι παρεμβάσεις περιέχουν στοιχεία που προσδίδουν στην πρόταση βιοκλιματικό χαρακτήρα σύμφωνα με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και της αειφόρου ανάπτυξης. Επιχειρείται η αύξηση του ενδιαφέροντος, ο εμπλουτισμός των χρήσεων, η φιλοξενία ποικίλων δραστηριοτήτων και η παροχή ελκυστικότερων υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, αναμένεται η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης σε όλες τις γειτνιάζουσες με την περιοχή ανάπλασης περιοχές, γεγονός που θα οδηγήσει στην αναβάθμισή τους.

Οι δύο βασικές επιλογές που αποτέλεσαν τον κορμό της πρότασης είναι βύθιση της Νέας Εθνικής Οδού και κατασκευή εναέριου τελεφερίκ για σύνδεση με το Μυκηναϊκό Πάρκο Βούντενης. Και τα δυο εκτιμάται πως αποτελούν στοιχεία που δεν ωφελούν μόνο το συγκεκριμένο έργο, αλλά τα πλεονεκτήματά τους επεκτείνουν την εμβέλειά τους σε ολόκληρη την πόλη.

Βάσει της πρότασης ο ποταμός Μείλιχος, αναμένεται να μετατραπεί σε ζωντανό κομμάτι της πόλης φιλοξενώντας δράσεις σχετικές με τη φύση και το περιβάλλον, ενώ θα παρέχεται δυνατότητα πραγματοποίησης μεγάλου φάσματος δραστηριοτήτων που έχουν σχέση με τον πολιτισμό, τη φύση, τις μετακινήσεις, την αναψυχή και τον αθλητισμό

Επίσης, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων που έδινε ο διαγωνισμός το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, προχώρησε στην εξαγορά τριών ακόμη αρχιτεκτονικών ιδεών που εκπόνησαν:

• Οι αρχιτέκτονες μηχανικοί Άννα – Μαρία Βισίλια και Δημήτριος Γόγολος
• Η ομάδα μελέτης η οποία αποτελείται από τους Δρ. Αρχιτέκτονα Μηχανικό ΕΜΠ Δημήτριο Πολυχρονόπουλο, Δρ. Αρχιτέκτονα Μηχανικό ΑΠΘ Δημήτριο Γιουζέπα, Δρ. Αρχιτέκτονα Μηχανικό ΔΠΘ Μαρία – ΑλεξάνδραΓρηγοριάδου, τον ειδικό σύμβουλο χωροτάκτη – πολεοδόμο Κωνσταντίνο Πορτοκαλίδη και τις φοιτήτριες αρχιτεκτονικής ΔΠΘ Ευθυμία Παπαδάκη και Δέσποινα Ζάχου
• Ο αρχιτέκτων μηχανικός Σταύρος Μουζακίτης

Οι απονομές έγιναν αντίστοιχα από τους Προέδρους των Συλλόγων Αρχιτεκτόνων νομού Αχαΐας Γιάννη Πανταζόπουλο, των Πολιτικών Μηχανικών Αχαΐας Άρη Γκατζόγια και Αγρονόμων – Τοπογράφων Αχαΐας Χρήστο Φαλιέρο.

Το Οικοτουριστικό Πάρκο στην περιοχή                                                               του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου

Παρουσιάστηκε ακόμη η βραβευθείσα πρόταση για τη διαμόρφωση ενός πρότυπου Οικο-Τουριστικού Πάρκου στην περιοχή του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου συμπεριλαμβανομένης της Τεχνητής Λίμνης Αστερίου. Το βραβείο στους μελετητές απένειμε ο Δήμαρχος Ερυμάνθου Θάνος Καρπής. Η μελέτη στρατηγικής χωροταξικής ανάπτυξης υποβλήθηκε στο πλαίσιο του Ανοικτού Χωροταξικού Διαγωνισμού Ιδεώντον οποίο διεξήγαγε και χρηματοδότησε το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Σύμφωνα με την πρόταση, η Τεχνητή Λίμνη Αστερίου μπορεί να ενταχθεί σε ένα δίκτυο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και να λειτουργήσει συνδυαστικά με τα παραγωγικά δίκτυα της βορειοδυτικής Πελοποννήσου.

Με βάση τη μελέτη η χωρική οργάνωση της περιοχής διαχωρίζεται σε τρεις ζώνες, οι οποίες είναι:

1. Ζώνη περιβαλλοντικής προστασίας: Περιλαμβάνει τη λίμνη, τις παραλίμνιες περιοχές, τα δάση κ.λπ. Προτείνονται έργα αναβάθμισης του τοπίου, δημιουργία πλωτών νησίδων, κορμοφραγμάτων και κορμοδεμάτων για τους χείμαρρους, ειδικά παρατηρητήρια πανίδας, σημεία θέασης, μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές κλπ.
2. Ζώνη φιλοξενίας και αναψυχής: Αναπτύσσεται ανατολικά της λίμνης. Προτείνεται η δημιουργία Κέντρου πληροφόρησης, δασικού χωριού, προβλήτας, καταστημάτων εστίασης, εξέδρας για θαλάσσια σπορ, κανό, modelboating κλπ.

III. Ζώνη αναψυχής και ψυχαγωγίας: Αφορά τις νοτιοδυτικές όχθες της λίμνης. Προτείνεται η δημιουργία πρότυπου πάρκου αναψυχής και παιδικής χαράς.

Σύμφωνα με την πρόταση το Οικο-Τουριστικό Πάρκο στην περιοχή του Φράγματος Πείρου – Παραπείρου θα έχει ως επακόλουθο την αναβάθμιση και τον εξωραϊσμό των οικισμών Αστέρι και Κριθαράκια, καθώς και του γειτνιάζοντος δομημένου περιβάλλοντος.

Η βραβευθείσα μελέτη στρατηγικής χωροταξικής ανάπτυξης, εκπονήθηκε από την Μηχανικό Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Δρ. Μαριλένα Παπαγεωργίου, τη Γεωπόνο – Αρχιτέκτονα Τοπίου Δρ. Κατερίνα Γκόλτσιου και την Αρχιτέκτονα Μηχανικό Δήμητρα Ραχμανίδου. Στη μελέτη συνεργάστηκαν επίσης οι: Σπυρίδων Μούντριχας, Αρχιτέκτονας Μηχανικός, Δανάη Καραμήτσιου, Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, MSc, Θεώνη Κωστοπούλου, Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφ. Ανάπτυξης, Βασιλική Δανάη Ρέψη, Αρχιτέκτονας Μηχανικός και Σταμάτης Ματούλας, Περιβαλλοντολόγος – Χαρτογράφος.